Bangkirai
- meestal
gecommercialiseerd als Bangkirai;
- bruingeel
tot roodachtig bruin kernhout;
- verzamelnaam
voor varianten: Shorea laevis garandeert topkwaliteit;
- Select and
better garandeert de betere kwaliteit volgens de Malayan
Grading Rules – Standard and better de kwaliteit daar net
onder;
- geschikt
voor zware constructies, water- en wegenwerken, industriële vloeren,
terrassen, pergola’s;
- soms
verward met het lichtere en rodere Red Balau of Selangan Batu Merah.
FOTO LISE
Herkomst
Yellow Balau (Shorea spp.) komt vooral uit de regenwouden van Indonesië
en Maleisië. In de Maleisische staten Sabah en Sarawak gelden de benamingen
Balau en Salangan Batu voor het uniforme hout van meerdere Shorea-soorten: Shorea
atrinervosa, Shorea faxworthyi, Shorea glauca, Shorea
laevis, Shorea maxwelliana, Shorea materialis, Shorea
submontana, Shorea sumatrana, Shorea leptoderma, Shorea
seminis, Shorea exelliptica, Shorea superba, Shorea
havilandii, Shorea crassa en Shorea brunescens (Malayan
Grading Rules, 1984).
België commercialiseert Yellow Balau onder de naam
Bangkirai.
Kleur en tekening
Het kernhout is bruingeel tot roodachtig bruin en tekent scherp af van het
grijsgele spinthout. Vers kernhout is meestal geelachtig bruin. Yellow Balau
heeft soms een rechte of golvende draad, maar meestal een sterke kruisdraad. Op
kwartier gezaagd zorgt dat voor een duidelijke streeptekening. Op dosse heeft
het hout meestal geen uitgesproken tekening. De nerf is matig grof.
Gommen en wormsteken
Sommige soorten bevatten gommen die bruine vlekken kunnen veroorzaken op
onderliggende constructies. Toch worden die minder zichtbaar met de tijd, omdat
de gommen in (regen)water oplossen.
Vers gekapt hout of een stam zijn gevoelig voor
nathoutboorders. Yellow Balau vertoont dan ook soms zwarte wormsteken of pinholes.
Die zijn niet groter dan 1 mm en hebben geen invloed op de duurzaamheid.
Duurzaamheid
Het kernhout is matig duurzaam tot duurzaam (natuurlijke
duurzaamheidsklasse II-III). Yellow Balau is heel goed bestand tegen inwerking
van chemische producten.
Droging en vochtgehalte
Na het kappen droogt Yellow Balau op latten gestapeld in de landen van
herkomst. Als het vochtgehalte minder is dan 30% volgt de bewerking – ook
steeds vaker ter plekke.
Bewerking
Yellow Balau afkorten, zagen en schaven gaat gemakkelijk. Daarbij is een
snijhoek van 20° aangewezen. Bij kwartiers hout met kruisdraad houdt u best een
snijhoek van 15° aan bij het schaven of frezen. Anders dreigt inspringsel.
Bevestiging en verlijming
Yellow Balau heeft een goede uittrekweerstand. Om het te bevestigen is
voorboren aangewezen. Komt het hout in contact met vocht? Gebruik dan
roestvrije materialen zoals inox om het te bevestigen. Lijmen gaat moeizaam –
zowel met resorcinolformaldehyde als met polyvynilacetaat.
Afwerking
Yellow Balau kun je maar heel moeilijk aan het oppervlak afwerken. De meeste
toepassingen gebeuren dan ook zonder afwerking. Het hout vergrijst dan en
krijgt zo een natuurlijk aspect.
Toepassingen
- wegenwerken:
bruggen, drugdekken, brugleuningen;
- waterwerken:
sluizen, damwanden, steigers;
- palen;
- industriële
vloeren;
- pergola’s
en terrassen;
- geluidsschermen;
- verfkuipen,
zuurbakken, roerwerken, pekelbakken (chemische en textielindustrie).
Woodforum,
‘Yellow Balau / Bangkirai’, internet, opgeroepen op 13 april 2014, http://www.woodforum.be/nl/houtsoorten/yellow-balau-bangkirai
S.I. WISELIUS, Houtvademecum, druk 10, BIM Media BV, Den
Haag, publicatiedatum: 01/07/2010, 736 pagina’s